تشخیص ملکولی تنوع ژنتیکی و بررسی تغییرات کمی و کیفی اسیدهای چرب میوه در برخی ژنوتیپ های ناشناخته زیتون

زیتون بعنوان یک دانه روغنی که دارای ترکیبات شیمیایی بسیار ارزشمند از نظر خوراکی است، امروزه مورد توجه بسیاری از محققین قرار گرفته است. از این رو شناسایی ارقام مختلف زیتون و بررسی خواص تغذیه ای و تأثیر آنها بر سلامت انسان ضروری می باشد. با توجه به اینکه از ایران نیز بعنوان یکی از خاستگاه های زیتون در جهان نام برده می شود، شناسایی باغهای قدیمی و ساماندهی ژنوتیپ های آنها از جمله اقدامات ضروری می باشد. با در نظر گرفتن جایگاه و اهمیت بانکهای ژرم پلاسم بعنوان ابزارهای پایه ای برای تحقق اهداف انتخاب و اصلاح ژنتیکی در بین گونه ها یا ارقام که در نهایت منجربه حفظ و حراست از ذخایر ژنتیکی یک کشور می شود. در این تحقیق بر آن شدیم که با استفاده از شناساگرهای ریخت زایشی مشخص و همچنین شناساگرهای ملکولی به روش ریزماهواره برخی ژنوتیپ های ناشناخته زیتون ایران تشخیص و شناسایی گردید. این ژنوتیپ ها در باغی واقع در (ssr) گرگان با قدمتی بیش از سی سال کشت شده بودند و حدود 8 سال پیش بعنوان ذخائر ژنتیکی زیتون ایران جهت شناسایی و حفاظت به ایستگاه تحقیقاتی جهاد کشاورزی واقع در شهرستان طارم منتقل گردیدند. نمونه گیری از آنها در طول ماههای مهر تا آذر صورت گرفت. پس از بررسی تنوع ژنتیکی و میزان دوری و نزدیکی بین 15 ژنوتیپ با سه تکرار (در مجموع 45 درخت)، که بطور کاملاً تصادفی از بین 25 ژنوتیپ انتخاب شدند، دندروگرام های مطالعات ریخت زایشی و ملکولی آنها رسم گردید و با یکدیگر تطبیق داده شد. سپس این نمونه ها مورد بررسی فیزیولوژیکی و تشخیص کیفی روغن قرار گرفت. جهت شناسایی کیفیت محصول هر یک از ژنوتیپ ها ضمن تعیین و ترکیبات فنلی آنها با (gc) درصد روغن، محتوای اسیدچرب آنها با استفاده از دستگاه کروماتوگرافی گازی مورد مطالعه قرار گرفتند، که این کار در راستای شناسایی نوع کاربری اقتصادی محصول hplc استفاده از دستگاه هر ژنوتیپ جهت افزایش سطح زیر کشت آنها انجام گردید. در نهایت در بین 15 ژنوتیپ، 6 ژنوتیپ برتر از لحاظ کیفیت روغن و انجام مطالعات بیشتر به منظور افزایش سطح زیر کشت معرفی گردیدند. سایر ژنوتیپ ها نیز با توجه به صفات برجسته موجود در آنها (از قبیل درصد بالای اولئیک، نسبت گوشت به هسته، محتوای پلی فنلی و ...) جهت انجام مطالعات دورگ گیری و اصلاح نژاد قابل معرفی و پیشنهاد می باشند.